นี้ไม่ใช่ครั้งแรกที่กลุ่มประเทศสันนิบาตอาหรับประกาศจะสนับสนุนปาเลสไตน์ให้เป็นอิสระจากการปกครองของอิสราเอล หากแต่มีความพยายามที่จะดำเนินการมานานแล้วนับสิบๆปี ตั้งแต่สมัยสงคราม 6 วันระหว่างอิสราเอล - ชาติอาหรับ ทั้งการพยายามช่วยเหลือทางการฑูต การเจรจาสันติภาพ การเจรจาหยุดยิง และการให้ความช่วยเหลือด้านอื่นๆอีกมากมาย แต่แล้วก็ไม่เคยประสบความสำเร็จแม้แต่ครั้งเดียว ปาเลสไตน์ยังมีสถานะ “รัฐที่ไม่มีตัวตน”ในสายตาชาวโลก เพราะไม่มีประเทศใดกล้ารับรองสถานะของปาเลสไตน์ แม้แต่ สหประชาชาติเอง
ล่าสุดทางสันนิบาตชาติอาหรับโดยนาย ฮาหมัด บิน ยัสซิม อัลซานี ประธานคณะกรรมการติดตามการยื่นเรื่องขอรับรองสถานะของรัฐปาเลสไตน์ กล่าวว่า ทางสมาชิกสันนิบาตอาหรับอาจจะมีข้อตกลงและข้อสรุปในไม่ช้านี้ในการส่งเรื่องให้สหประชาชาติพิจารณาประกาศรับรองสถานะภาพการเป็น “รัฐอิสระ”ให้กับปาเลสไตน์ และหลังจากนั้นคงจะเป็นหน้าที่ของสหประชาชาติในการพิจารณาเรื่องนี้ โดยจะมีการยื่นเรื่องไปยังสหประชาชาติในวันที่ 23 กันยายน 2554 นี้
การตัดสินใจส่งเรื่องให้สหประชาชาติพิจารณาในครั้งนี้กำลังจะมีขึ้นทั้งที่ก่อนหน้านี้ประธานาธิบดีของสหรัฐได้ออกมากล่าวในเชิงสัญญาณเตือนว่าจะไม่ให้การสนับสนุนในเรื่องนี้และการร้องขอในครั้งนี้จะไม่ประสบความสำเร็จตามที่ระบุไว้ เพราะสหรัฐมองว่าการแก้ไขปัญหาปาเลสไตน์ ต้องมาจากการเจรจาสันติภาพ และการยอมรับซึ่งกันและกันทั้งสองฝ่าย คือฝ่ายอิสราเอลและปาเลสไตน์เท่านั้น ซึงสหรัฐสนับสนุนแนวทางนี้มาโดยตลอด แต่ทางสันนิบาตอาหรับเองก็ไม่ได้ติดใจหรือกลัวในสัญญาณเตือนเหล่านี้และเตรียมจะส่งเรื่องให้สหประชาชาติพิจารณาให้จงได้
นายบัน คี มูน ให้สัมพาทษ์พิเศษกับผู้สื่อข่าว Al-jazira กรณีการขอยืนเรื่องรับรองสถานะภาพของปาเลสไตน์ที่กรุงนิวยอรก์ สหรัฐอเมริกาเมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมา
ในมุมมองของผมแล้วการส่งเรื่องให้สหประชาชาติพิจารณาในครั้งนี้นั้นถึงแม้ว่าทางเลขาธิการ UN นาย บัน คี มูน จะออกมากล่าวว่าเป็นเรื่อง “ที่สามารถรับพิจารณาได้” แต่ตนเองก็ยังอยากเห็นการเจรจาของทั้งสองฝ่ายควบคู่กันไปด้วย(ปาเลสไตน์กับอิสราเอล) แต่ถึงกระนั้นก็ยังคงเป็นไปได้ยากมากๆในทางปฏิบัติเพราะสมาชิกถาวรทั้งห้า(กลุ่มประเทศวีโต้)ของสหประชาชาติที่มีสหรัฐ อังกฤษ รัสเซีย ฝรั่งเศส และจีน คงใช้สิทธิคัดค้านอย่างแน่นอน โดยเฉพาะ สหรัฐ ฝรั่งเศส และอังกฤษ ซึ่งถือว่ามีนโยบายให้ความสำคัญไปทางอิสราเอลอยู่แล้ว
สาเหตุหลักๆที่ผมมองว่าการส่งเรื่องให้ UN พิจารณาในครั้งอาจจะไม่ประสบความสำเร็จเหมือนกับครั้งที่แล้วๆมามี 3 ข้อหลักๆดังต่อไปนี้ครับ
1.ถูกคัดค้านจากกลุ่มวิโต้
กลุ่มวิโต้ถือเป็นสมาชิกถาวรของสหประชาชาติที่มีอำนาจยับยั้งการโหวต หรือ การลงมติใดๆของสหประชาชาติได้ ถ้าหากตนเองไม่เห็นด้วยกับมตินั้นๆ ยิ่งมีสหรัฐ ฝรั่งเศส และอังกฤษ ซึ่งแอนเอียงไปทางอิสราเองอยู่แล้ว เป็นสามในห้าของกลุ่มวิโต้ ก็คงจะใช้สิทธิคัดค้านอย่างแน่นอนแบบไม่ต้องมีข้อสงสัยใดๆ ในส่วนของจีนและรัสเซีย นั้นอาจจะมีประเทศใดประเทศหนึ่งลงมติรับรองก็ได้เพราะมีผลประโยชน์และความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับโลกมุสลิมบางประเทศ แต่ก็คงเป็นเสียงที่ฟังไม่ขึ้นหากอีกสามประเทศที่เหลือใช้สิทธิคัดค้านกันหมด การรับรองสถานะให้ปาเลสไตน์ก็คงตกลงไปอีกครั้งเช่นเคย
2. สหประชาชาติไม่ได้เป็นผู้ที่มีอำนาจตัดสินใจที่แท้จริง
หลายกรณี หลายข้อพิพาทที่เกิดขึ้นในโลกเราจะเห็นได้ว่า สหประชาชาติไม่ได้เป็นผู้ที่มีอำนาจตัดสินใจเด็ดขาดที่แท้จริงเสมอไป อย่างกรณีที่ลิเบียก็ไม่ใช่สหประชาชาติที่เป็นกำลังหลักเข้าไปดูแลแต่กลับมอบหมายให้ นาโต้ นำกำลังเข้าไปจัดการแทน เช่นเดียวกันกับกรณีปาเลสไตน์ที่สหประชาชาติพยายามหลีกเลี่ยงที่จะพูดถึงและตั้งใจแก้ไขปัญหาอย่างจริงจังแต่กลับมอบหมายให้สหรัฐเข้ามาแสดงบทบาทเป็นตัวกลางในการเจรจาสันติภาพระหว่างปาเลสไตน์และอิสราเอลมาโดยตลอดตั้งแต่สมัย นายบิล คลินตัน อดีตประธานาธิบดีของสหรัฐอเมริกา
3.สหรัฐและอิสราเอลต้องการยืดเวลาการรับรองสถานะของปาเลสไตน์ออกไปให้นานที่สุดเท่าที่จะทำได้
วิธีเดียวที่จะทำให้การรับรองปาเลสไตน์ยืดเยื้อออกไปให้นานที่สุดคือ “การใช้การเจรจานั้นเอง” สหรัฐตั้งกฎว่า การรับรองปาเลสไตน์จะเกิดขึ้นไม่ได้หากการเจรจากันทั้งสองฝ่ายยังไม่ได้ข้อสรุป ยังไม่เรียบร้อย และยังไม่เป็นที่ยอมรับกันทั้งสองฝ่าย และแน่นอนการเจรจาเพื่อที่จะให้เกิดการยอมรับนั้นเกิดขึ้นได้ยากมากเพราะอิสราเอลและปาเลสไตน์มีข้อแตกต่างหลายอย่างที่ตกลงกันไม่ได้ อีกทั้งอิสราเอลเองก็หวังจะให้การเจรจายืดเยื้ออยู่แล้วจึงพยายามสร้างเรื่อง สร้างเหตุการณ์ เพื่อให้การเจรจาล้ม และนำไปสู้วัฏจักรของการเจรจารอบใหม่อีกครั้ง ฉะนั้นเราจะเห็นได้ว่าการเจรจาปาเลสไตน์-อิสราเอลจึงล้มบ่อยมาก และมีการเจรจาซ้ำๆในเรื่องเดิมๆที่ยังไม่สามารถหาข้อยุติได้มานานกว่าสิบๆปีแล้ว
การเกิดวัฏจักรของการเจรจาที่ไม่มีวันหยุดอย่างนี้ ก็ไม่มีทางที่จะทำให้มีการยอมรับระหว่างกัน และนำไปสู่การประกาศรับรองสถานะของปาเลสไตน์ได้ในเร็ววันอย่างแน่นอน
ข้อสังเกต : ปาเลสไตน์ไม่เคยได้เปรียบจากการเจรจาสองฝ่ายเลย
เป็นที่น่าสังเกตว่าการเจรจาสันติภาพระหว่างรัฐปาเลสไตน์กับอิสราเอลนั้นมีขึ้นมาแล้วหลายครั้งในรอบหลายสิบปีโดยเฉพาะในช่วงภายใต้การนำของประธานาธิบดียัสเซอร์ อาราฟัต ของปาเลสไตน์กับนายกรัฐมนตรีชิมอน เปเรส และเบนจามิน แนทันยาฮู ของอิสราเอลที่มีการเจรจากันบ่อยมาก แต่ผลการเจรจากลับเป็นอิสราเอลที่มักจะได้เปรียบปาเลสไตน์มาตลอด ส่วนหนึ่งอาจจะเป็นเพราะมียักษ์ใหญ่อย่างสหรัฐและอังกฤษให้การสนับสนุนมาตลอดเป็นอย่างดี ผิดกับกลุ่มสันนิบาตชาติอาหรับที่มีสมาชิกหลายประเทศไม่กล้าแสดงออกอย่างชัดเจนในการสนับสนุนปาเลสไตน์เพราะเกรงว่าตนเองจะเดือดร้อนในอนาคตเนื่องจากกำลังเดินนโยบายเป็นปฏิปักษ์ต่อมหาอำนาจโลก
การเจรจาสันติภาพระหว่างอิสราเอลกับปาเลสไตน์มีมานานเป็นสิบๆปีแล้วตั้งแต่สมัยบิน คลินตันเป็นประธานาธิบดีสหรัฐแต่ไม่มีครั้งใดที่ประสบความสำเร็จและนำสันติภาพมาสู่ดินแดนอันศักดิ์สิทธิ์อย่างแท้จริงแม้แต่ครั้งเดียว
อีกหนึ่งข้อสังเกตคือ การเจรจานั้นไม่เป็นข้อตกลงที่ถาวรหรือปฏิบัติได้จริงเลย เพราะยังมีการละเมิดข้อตกลง เกิดการโจมตี สังหาร บุกรุก จับกุม และบีบบังคับระหว่างกันเรื่อยมาตลอด โดยเฉพาะฝ่ายปาเลสไตน์ที่ไม่มีอาวุธหนักและกำลังพลที่เกิดความสูญเสียมหาศาลจากปะทะกันตลอดแนวชายแดนอิสราเอลกับปาเลสไตน์ทั้งแนวชายแดนด้านเขตเวสต์แบงค์และฉนวนกาซ่า
ก็คงต้องติดตามกันต่อไปครับว่าหลังจากที่สันนิบาติชาติอาหรับส่งเรื่องให้สหประชาชาติพิจารณาในวันที่ 23 กันยายน2554 นี้แล้ว จะมีคำตอบออกมาในแนวใดสำหรับการขอรับรองสถานะเป็นรับอิสระของปาเลสไตน์
